Mara ya 6 kusherekea muchenzo ime itwa biennale Lubumbashi ime pangwa kisina Kizazi idjayo, ina vubula uwezo ya kufatula maratena kartasi ya mufan,o ya ndunia zima.
Moja wa ma inchi 7 ya africa yenye kupasuliwa na equatoria, Congo ina tamani burefu ua kipindi yake ya kwengamia mu inchi. Ivyo ina weka dimbo hilo anapeke mukachi ya africa lakini mu nudina yote, na kwingisha kipindi ya kusini (sud) na kazika sini (nord). Kwa kwichikiya ile mufano, biennale ina tupia ma tunda ya mawazo mupya ya Congo ya kutaka kukatala ukweili asema « haina fasi ya mafa kuzunguka na historia inamanishi mufanoo ya kijijini » kwa kuvubuwa uketo wake wa kukusania moja na mwingine na dunia yote, na mufano wake wa pakachi, na wakupita na wa leo. Tamko ya Biennale ni kuchunguwa mustari wa mafikisi Equatoria hana kama ya kwachanisha nayo mwesjimiwa mitoni Congo na kumu zarabu kwa kumukata marabiri (deux fois) lakini kwa kungama nahesana. Kwa kukusania hili fasi na hile, na nguvu ya dunia inakwa bupepelo na nguvu ya kukokota mabeka ina heneana pamoja, burefu bwa fuasi toka Equatoria ina funguwa uwezo ya ma harishi hile ina dibiya ku byonesha bingine, inajuwa kipidi kya pakachi kipya na kule historia yenye kupotesha ufamu, na wenza kutangazwa. Natena ni dimbo hilo juwa ina toka na kwanguka haraka kushindiha fasi ingine, kule kupita kwa biyo kwa bushiku peleka
Juwa ina kubusha uwenzo kwajisha tena na ma badiriko iko paka ya kusimama. Biennale ina takiya uvubuwo ya upinduko ya hewa historia iko naendelea kuwa ya kufungana muhuketo ya mali ya chini ya hundongo yake, lakini mufano umoja tu, na tena mali ina saidiya mufano ju ya kutukunia mizizi ina endelea kwikala chini.
Kusaidiwa na hakili ya « kwanguha mpaka » ya philosophe Achille Mbembe (écrire l’Afrique – Monde 2017), Biennale ina funguwa kistari Equatoria ju ya kuwenza kwangusha mahonio ya dunia ya pakachi na kando kando, ya kasi kasini (nord) ya tofauti na kusini (sud) sawa vile alisema bila kushita shita mu wazadi moja wa inchi ya Cameroun « akuna kipande hata moja ya dunia kule historia ya Africa iko kama kipande kyen,ye kwingiya mu historia ya dunia ». mukutano hiyo ya Biennale ina faidisha ku fwatula carte ya ma unganisho na kufwatula tena kizazi mu mufano ya mupya. Mu wakati ya kulurisha bintu bya bufundi bwa Africa bile bili bembewa ita kuwa shali ya hali ya hewa na siyasa ya kuangala, na tena na nyumba inalinda ma picha na bintu kazalika bina elekea historia ya dunia yote zina ime ombwa « kwiyacha huru » bufundi na picha iko pakachi ya mabadiriko mu maendeleo ya kweneama.
Biennale ina taka kufiya hile wakati ju ya uzaho mupya ya historia ile ilipita zamani na kufikiri tena bwingi bwa vile bingari na kuya.
Sana bipande biwiri bya mwaka bya kwachana lakini bina kutana mu inchi yulu na nchini na ku penganiya kachi kachi iko chemu chemu ya kutengenea ju ya kuvubuwa namna ngani wa kati ya kwachana ina fania hi ya leo. Kwa kusimamisha historia ya mudji na picha yake ya kupita, Biennale iko yenye kufwaniwa. Sa makusaniko na bipande biri historia na bya leo. Kipande Historia inatebelea bintu bya misingi ya picha ya Congo, zaidi ina tangazwa nawale wali tawala kushindiya wa fundi wa Africa wwa wakati. Kwaziya kwa kutafuta kwa nyuma na kuhonekanika kupya kwa picha ya leo, kwidhihingisha peke yako karishi ya zamani mu kutafusiri kupya ju ya ile ilipita mu kutawaliwa ya Congo ina wenza kwangusha na kubadirisha hili tupate mufano muzuri ya historia hile ina paswa kutawala. Kwa tofauti ku ma honyo ya leo iko na ona tena sana bulaya ya kwamba inaendelea kushika sauti ya bile byote bilipita mu kupawaliwa, ile honyo inapendeza kwi ingawania na ma bishano na buhongozi bwenye koneshiwa wazi mu kutawaliwa kutokea ku mwayo ya watu na kufikisha ma bufundi ya Congo.
Kwa kurefusha hakili kuhusu kubomo wa wala ku badurisha kwa historia hilipita, kipande kipya ina pendelea wa fundi ya msingi na wa ma inchi ya kingeni kuvubuwa mufano ya kuumba kundji ya mawanzo mupya, ya watu na ya nwayo piya.
Matengenezo iko ya kondosha pakachi usomi ya ndunia yetu ya leo, na kuchunguwa Equatoria kama « burefu sifuru » na kujenga kupya bu duku bwa bipande byote biwili.
Namna ngani tufikiri historia ya wwakati tuko nayo na wakati idjayo ina hukumu kwa ingine tendo, kwa kutabuwa kusaidiwa kwa inchi yetu ?
Namna ngani tutaonesha ulimwengu ya pamoja ya hipo na mawanzo ya kusema uku kuna tawala mu hili wakati mupya na kule inatokea ?
Mu wakatiyi ya mabadiriko ya hali ya hewa yime tunganisha bila kwidiondesha, iko ya kushurutisha kwa kuvunga ipaka ya kizazi yakale na kwa kuzaha umoja upya yenye kusahulika kintu kwenye kutoka mu bipande biwili na inaendelea konesha idjayo ya pamoja kwa uyu na mwingine. Sa wakikishi ya Achille Mbembe na Felwine Sarr mu matendo ya mwisho ya kazi ya mawanzo mu Dkar : « hakuna Historia hile itawenza kuwa mara moja ya watu, ya makusaniko ya ma ufundi, ya bintu, ya ma diwe ya beyi, bipande ya michi na ya inchi ya hali ya hewa wala rhoo » (Ecrire l’Afrique Monde, 2017).
Kutokea historia yake na mufano yake ya leo, Lubumbashi anatowa mukusaniko moja ya kwangaliliyako na kuumba kwa ju ya mbino hili tupate kwendelea kwa historia ipya.
Mwenye kuzalikwa ku mapezi ya ku chimbuwa mali ya chini ya budongo ya dimbo, mudi na kampuni ya Lubumbashi iko ni matunda ya burafiki wa kweli na budongo bwa Katanga, na zaidi sana mali yake ya m’singi inafania mudji ikuwe kungulo ya ma siyasa ya ndunia zima. Bule burafiki bwa kuto kwachana bwa m’singi na ya kimataifa ina fanya Biennale ya Lubumbashi chumba moja ya machunguzi ya mawanzo muriri yenye kuchakuliwa ku ma swali ina elekeya kusu kutoka kutawaliwa na ma badiriko ya wati na kuijinguuka jinguluka kwa watu wa wakati ya leo.
Na kwangaliya bizuri mwaka wa édition ipya 2019 inafania wakati muzuri ya kusania mahungiyo ya byuma ku kistari moja dani ya historia. Ni wa kati moja hile ma inchi yengi ya Africa iko mu wakati ya kushelekea mara 60-me ya kupokea huru ya inchi, tena piya kwanguka kwa ukuta ya Berlin kuna ipta myaka 40, na tena kuvurunga kwa ndunia tokea mwaka 1968 kuna enesha myaka 50
Hiyo matokeo yote ina jenga « Kundi ya ma nyota » bahanda ya kuchangana kwa watu na bajanda ya ku tawaliwa mule ndunia iko naendelea tangu hapa.
Toka wakati moja moja, byonesho bya mabadiriko ya hali ya hewa inaendelea leo na upempo mupya ya utabulisho waw ana wake na kwama ama kwawatu hile yote inetwingisha sana mu kintu kile hatuwezi kukatala muyi wakati mupya. Biennale inawanza kushika sana uyu mu chenzo ukuwe lukala ya mulango pa kwingilya historia hili ipate ku tanganzwa na watu wenye bufundi bwa kutengeneza ma hakili na ma fikiri ile na kampeuni yetu inapenda ju ya hali ya kwishisana.